Syndroom van Tietze oorzaken, symptomen, oefeningen en behandeling

Diagnose syndroom van Tietze en nu?

Heb je de diagnose syndroom van Tietze gekregen of denk je dat je Tietze hebt? Dan heb je waarschijnlijk een stressvolle en onzekere periode achter de rug. Pijn op de borst is erg naar en brengt vaak angst mee. Hier vind je antwoorden op vragen die je nu misschien hebt. Inzicht geeft vaak al een stuk rust. Dit blog is geschreven op basis van 15 jaar behandelervaring en eigen ervaring met het syndroom van Tietze en costochondritis. 

Wat is het syndroom van Tietze?

Het syndroom van Tietze is een pijnlijke aandoening aan het ribkraakbeen. Bij het syndroom van Tietze zijn er zwellingen te zien en te voelen bij de tweede, derde en vierde rib. De zwellingen komen aan de linker en rechter kant voor. Meestal is een kant meer uitgesproken. Soms is er maar bij één of twee ribben een zwelling te zien. De zwellingen bij het syndroom van Tietze voelen vaak warm aan en kleuren rood. Het zijn goedaardige zwellingen zonder infectie. Bloedonderzoek laat geen afwijkingen zien. Het syndroom van Tietze werd voor het eerste beschreven door de Duitse chirurg Alexander Tietze.

Hoe wordt het syndroom van Tietze vastgesteld?

De (huis)arts onderzoekt of er geen oorzaak vanuit het hart, longen of andere borstorganen is. Als drukken op de pijnlijke en gezwollen plekken op de borst pijnlijk is dan wordt de diagnose Tietze gesteld. De diagnose syndroom van Tietze wordt vaak gesteld terwijl het eigenlijk costochondritis is. Verder in deze blog lees je het verschil tussen Tietze en costochondritis.

Oorzaken van syndroom van Tietze

In de wetenschap is helaas nog geen oorzaak voor het syndroom van Tietze gevonden.

 Wij zien hier in de praktijk als (deel van de) oorzaak vaak:

• bewegingsbeperkingen in gewrichten van wervelkolom en ribben
• veel krachttraining van de borstspieren, zoals opdrukken.
• gespannen middenrif 
• doorgemaakte periode met veel hoesten
• veel spanning en stress. "veel ballen hoog te houden hebben"
• slecht slapen
• verkeerd ademhalingspatroon
• angst over de oorzaak en het verloop van klachten
• doorgemaakte Covid besmetting
• doorgemaakte virale of bacteriële besmetting
• een leven leiden dat jou niet (meer) past

Hoe lang duurt het syndroom van Tietze?

Hier is helaas weinig met zekerheid over te zeggen. Het varieert tussen een eenmalige periode van klachten tot een meer blijvende vorm van het syndroom van Tietze. Dit hangt af van de oorzaak. Zijn er dingen die de klachten in stand houden? Denk aan veel stress ervaren, slecht slapen of misschien zit je wel in de overgang. Wij adviseren iedereen die met klachten door het syndroom van Tietze te maken krijgt te kijken naar een aanpak die de oorzaken in kaart brengt. Verlies nooit de hoop dat je meer grip kan krijgen op de klachten. Onze ervaring is dat de angst en onzekerheid die mensen ervaren met Tietze een hele grote rol speelt bij het in stand houden van de klachten. Begrijp je waarom jij pijn hebt en wat je het beste kunt doen bij een aanval, dan ontstaat er een stuk rust. Vanuit de rust vindt er herstel plaats.

Verlies nooit de hoop dat je grip kan krijgen op Tietze klachten

Syndroom van Tietze symptomen en klachten

Deze klachten bij het syndroom van Tietze en costochondritis geven onze cliënten zeer regelmatig aan. Deze informatie hebben wij de afgelopen 20 jaar verzameld. Je hoeft uiteraard niet alle klachten te ervaren om de diagnose te krijgen. Wel zijn er bij iedereen met het syndroom van Tietze en costochondritis pijnklachten op de borst aanwezig. 

Pijn in de borstregio

• hevige, felle pijn achter en rond het borstbeen
• druk achter het borstbeen
• pijn onder de linker borst
• drukken op de pijnlijke plekken geeft extra klachten
• pijn onder de rechter borst
• brandende pijn op de borst
• stekende pijn op de borst 
• pijn bij de 2e, 3e, en 4e rib
• de huid kan op de plek van de zwelling op de borst, rood verkleuren

Naast klachten op de borst en in de borstregio geven cliënten aan last te ervaren in de volgende gebieden:

 Klachten op de rug

• druk tussen de schouderbladen
• (stekende) pijn tussen de schouderbladen
• pijnlijke schouderbladen li en re
• pijn langs het schouderblad
• spierpijn tussen de schouderbladen

 Ademhalingsklachten

• druk op de borst
• pijn en druk rond middenrif
• een benauwd en beklemmend gevoel op of in de borst  
• een bandgevoel rond de borst
• pijn tussen de schouderbladen bij inademen
• benauwdheid, terwijl er niks mis is met je longen en hart
• diep inademen, lachen, niezen of hoesten doen pijn
• hyperventilatie

 Maag en darmen

• maagklachten en zuurbranden
• boeren en opgeblazen gevoel
• verminderde functie van slokdarm, maag, darmen en longen
• gevoel alsof eten niet goed verteert
• opgeblazen buik.
• ballongevoel rond maag

Herkenbaar, wil je meer lezen over Tietze, costochondritis en maagklachten?

 Klachten rondom de keel

• druk of brok in de keel gevoel
• globusgevoel
• spanning in de keel
• heesheid
• droog kuchen

 Angst en paniekklachten

• hartkloppingen
• lichaam niet meer kunnen ontspannen
• angstig zijn
• gejaagd gevoel
• paniekaanvallen
• hyperventilatie

Emotionele problemen

• te snel boos worden
• emoties slectr onder controle hebben
• tegen dingen opzien die voorheen geen moeite kosten
• down en lusteloos voelen

 Uitgebreide klachten

• uitstralende pijn naar de rug, de nek, schouder en arm. Symptomen lijken op hartfalen. In veel gevallen is dit niet het geval. Raadpleeg voor de zekerheid eerst een huisarts om dit uit te sluiten!

• bewegingen in schouders en armen zijn pijnlijk
• pijn tussen de schouderbladen en nek
• pijn tussen schouderbladen en middenrif
• pijn in de rug, borst en oksel
• flankpijn
• pijn in de rug met pijn in de maag
• pijn tussen schouderbladen en maag
• pijn tussen schouderbladen en middenrif

Heb je ‘s nachts last van syndroom van Tietze?

Speelt bij jou het syndroom van Tietze 's nachts op? Dit is een angstige ervaring. Door het liggen ontstaat er druk op de borst en hoge rug. Als de hoge rug stijf is dan geeft de druk en de lighouding ook meer last op de borst. De pijn op de borst geeft vaak stress. De stress geeft meer pijn door het extra aanspannen van de spieren. S nachts is er geen afleiding dus raak je snel in een negatieve spiraal. De angst gaat overheersen en je blijft maar piekeren. Naast pijn en steken op je borst komen er ook hartkloppingen opzetten. Heb je ‘s nachts meer last van het syndroom van Tietze? Dit komt vaak voor en is logisch. Ga bij een aanval van Tietze uit bed, kom in beweging en zoek afleiding. 

Zwelling bij syndroom van Tietze: hoe voelt dit aan?

De zwellingen zitten bij de overgang van je ribben met het borstbeen. Het zijn meestal bobbels van ongeveer één a twee centimeter breed. Ze zijn soms warm en kleuren dan vaak rood. De zwellingen nemen vaak toe en weer af in de tijd. 

Wat is de invloed van stress bij het syndroom van Tietze?

Pijn op de borst is beangstigend. Zeker als je nog geen idee hebt wat de oorzaak is. Vaak volgt er een lange periode van onzekerheid. Je hebt daarin gedachtes als: "misschien krijg ik een hartaanval". Het is logisch dat dit angst geeft. Pijn op de borst is een pijn die je niet makkelijk negeert. Het is plek met belangrijke organen zoals hart en longen. Natuurlijk wil je niet dat daar iets mis mee is. In de stress raken van de pijn bij Tietze pijn is heel normaal. 

Je zenuwstelstel staat bij stress in een staat van verhoogde alertheid. Je maakt je lijf klaar om te vechten of te vluchten. Deze alertheid gaat samen met een verhoogde hartslag en spierspanning. Klachten vanuit het syndroom van Tietze veroorzaken uiteindelijk vaak hartkloppingen. Herken je je zelf in de klachten als syndroom van Tietze stress en misschien wel paniek? Meer over Tietze en stress

Stress en flankpijn bij TIetze

Met name in je nek, schouder en borstspieren stijgt de spanning verder. De ademhaling wordt sneller en stijgt. Je bouwt spanning op in je middenrif en borstkas. Dit kan flankpijn veroorzaken. Als je je druk maakt over "is het mijn hart", reageert heel je lijf. Je schouders trekken wat naar voren en de bovenrug trekt boller. Hoe meer spanning op de spieren in dit gebied, hoe meer ook de functie van de gewrichten onder druk komt te staan. Dit geeft meer pijn (ook aan de voorkant bij de borst) en dus ook weer meer stress. Zo is de cirkel dus rond. 

Last van syndroom van Tietze tijdens of na zwangerschap?

Zwanger en last van het syndroom van Tietze? Tijdens deze bijzondere tijd wil je helemaal niet met Tietze bezig zijn. Als je zwanger bent verandert er veel in je lijf. Je bindweefsel wordt wat soepeler, zodat je lichaam zich kan aanpassen aan je groeiende buik. De stand van je rug verandert, omdat je buik steeds meer groeit. In geval van een wat stijve rug kan dit klachten geven in bovenrug en borstgebied. Dit komt omdat je rug zich niet meer kan aanpassen aan je groeiende buik. Vaak wordt dan de diagnose syndroom van Tietze of costochondritis gesteld. Wat kun je doen als je zwanger bent en last van Tietze hebt? Lees verder in dit blog de voedingstips en beste oefeningen om te doen. Helpt dit onvoldoende? Tijdens je zwangerschap is het veilig je te laten behandelen voor het syndroom van Tietze. 

Syndroom van Tietze en hartkloppingen: wat te doen?

Het syndroom van Tietze en hartkloppingen komen vaak samen voor. Hartkloppingen hebben is een angstige ervaring. De pijn bij Tietze zit in de hartstreek. De gedachte aan een hartaanval is logisch. De hartkloppingen zijn meestal onschuldig en het gevolg van teveel stress, koffiegebruik of andere oppeppende middelen. Zoek afleiding, ontspanning en kom in beweging. Vaak zakken de hartkloppingen vanzelf weg. Blijven de hartkloppingen aanwezig en blijf je je zorgen maken? Ga langs je huisarts.

Is het syndroom van Tietze erfelijk? Ja of nee?

Voor zover bekend is het syndroom van Tietze niet erfelijk. Wij zien wel dat het in sommige families meer voorkomt. Wij vermoeden dat deze mensen wat gevoeliger zijn voor een stijve bovenrug. Ze vragen veel van zichzelf waardoor het lijf uit balans raakt en er klachten ontstaan. In families zie je namelijk vaak dezelfde karaktertrekken terug. Sugg: systemisch werk

Diagnose van syndroom van Tietze: wat zijn de risicofactoren? 

• Zware lichamelijk inspanning waarbij er veel kracht op de borstkas komt te staan.
• Langdurige inspanning waarbij er veel belasting ontstaat op de bovenste ribben. Denk aan: langdurig hoesten en of keel   schrapen,computerwerk met voorovergebogen houding of een periode met veel liggen
• Een ongeluk met een grote inwerkende kracht op de borstkas
• Zwangerschap
• Luchtweginfectie (bovenste luchtwegen)
• (doorgemaakte) stressvolle periode
• Een langdurige disbalans tussen momenten van actie en rust
• Een leven leiden dat niet past bij wie jij bent en bij wat jij belangrijk vindt. 

Syndroom van Tietze en pijn tussen schouderbladen: waarom kan je last van je rug krijgen?

Bij Tietze zien wij heel vaak als deel van de oorzaak: een stijve en vastzittende bovenrug. Tietze komt dus heel vaak samen met rugklachten. Vooral het gebied tussen de schouderbladen is stijf en pijnlijk. Bij doorvragen blijkt zelfs dat vaak de pijn tussen de schouderbladen er eerder was dan de pijn en druk op de borst. De rugklachten waren nog een lange tijd te negeren of mee om te gaan. Pijn en druk op de borst geeft vaak direct angst en paniek. Dit is voor veel mensen met Tietze en costochondritis een reden om wel naar de huisarts te gaan. 

Jouw borstkas is één bewegend geheel. Met je wervelkolom meer aan de achterzijde. Aan de voorkant je borstbeen. De ribben lopen vanaf de wervelkolom in een boog naar je borstbeen. Je borstkas heeft als functie te beschermen, maar ook kunnen bewegen. Bewegen van de borstkas is belangrijk om goed en vrij te kunnen ademen. De stevigheid is belangrijk voor de bescherming van de belangrijke organen in je borstgebied. Aan de rugzijde zitten gewrichten tussen de wervels onderling en tussen de wervels en de ribben. Als deze gewrichten niet vrij kunnen bewegen ontstaat er vaak juist pijn op de borst of druk op of achter het borstbeen. Je voelt de pijn dus op je borst, terwijl je rug vast zit. Heb jij klachten door het syndroom van Tietze of costochondritis? Het is erg belangrijk dat er gekeken wordt naar de beweeglijkheid van je rug en borstkas. Hier is vaak snel veel winst te behalen. 

Syndroom van Tietze vrouw

Last van het syndroom van Tietze en ben je vrouw? Heb jij het gevoel dat je hormonen hier wat mee te maken hebben? Dat kan heel goed kloppen. Tietze ontstaat bij vrouwen vaak in perioden van puberteit, zwangerschap en ook in de overgang. Vrouwen met premenstrueel syndroom (PMS) geven vaak verergering aan in de dagen voor de menstruatie. Aandacht voor wat de hormoonklachten geeft levert vaak ook verbetering van de klachten die je ervaart als gevolg van het syndroom van Tietze. 

De symptomen bij syndroom van Tietze bij vrouwen zijn hetzelfde als bij mannen. Het enige verschil is de klachten vaak mee schommelen met de hormonen. 

Ben je vrouw met Tietze of costochondritis en maak je je zorgen over de pijn onder de boezem links of rechts? Bang dat er iets in je borst zit? Dit horen wij vaak. In verreweg de meeste gevallen is hier niks aan de hand. Bij Tietze en costochondritis is vaak de hele flank gevoelig en zijn er soms zwellingen en gespannen (spier) knopen te voelen. 

Blijven deze zorgen: ga naar de huisarts. De stress en zorgen maken de Tietze erger. 

Pijn in het middenrif wat heeft dit met Tietze te maken?

Last van pijn in het middenrif of steken in het middenrif en het syndroom van Tietze? Dit komt vaak samen voor. Het middenrif is een hele belangrijke ademhalingsspier. Bij stress vindt er vaak een verkramping plaats van het middenrif. Dit geeft druk, steken en pijn. Herken je pijn in het middenrif uitstralend naar de rug? Of is het andersom? De rug heeft invloed op het middenrig en anderoms. Dit komt omdat ze verbonden zijn met elkaar. Het last van pijn in je middenrif? Blijft rustig in beweging en kijk of het lukt buikademhaling toe te passen. Zo komt je middenrif uit de verkramping en zal de pijn wat zakken. 

Leven met het syndroom van Tietze: hoe ga je om met pijn op de borst?

Ervaar je je leven anders en zwaarder dan voor de diagnose syndroom van Tietze? Kosten dagelijkse dingen je veel meer energie? Dit is wat pijn op de borst doet. Het vraagt constant de aandacht en je kan angst nauwelijks tegenhouden. Je voelt je vaak onbegrepen omdat mensen niks aan je zien en het niet snappen. Hoe kun je hiermee leven? Zorg goed voor je lijf. Doe oefeningen en zoek een goede therapeut die kan zorgen dat jouw lijf zo soepel mogelijk wordt. Deel met mensen om je heen hoe jij je voelt en blijf zoveel mogelijk in beweging. 

Is het dragen van een bh pijnlijk vanwege het syndroom van Tietze?

Veel vrouwen kunnen de druk van een bh niet meer verdragen. Kwaad kan het niet een bh te dragen. Het is wel vaak het eerste wat uitgaat bij thuiskomst. Het kraakbeen van de ribben is zo geïrriteerd dat de druk gewoon teveel is. Let bij het syndroom van Tietze ook goed op of je bh niet onnodig strak zit. Dit veroorzaakt druk op plekken die al geïrriteerd zijn. Langdurige gebruik van een te strakke bh kan stijfheid veroorzaken in een aantal wervels van de rug. Blijft die stijheid dan kan dat pijn in de rug en uiteindelijk ook borst veroorzaken. 

Syndroom van Tietze en fybromyalgie: wat is het verschil?

Het syndroom van Tietze en fybromyalgie zijn echt twee verschillende aandoeningen. Wij zien ze wel regelmatig samen voorkomen. Een overeenkomst is dat er bij beide aandoeningen vaak veel klachten aanwezig zijn en standaard bloedonderzoek geen bijzonderheden laat zien. Frustrerend. Zoveel last en “ik heb blijkbaar niks”. Dit heeft veel impact op hoe mensen met Tietze en fybromyalgie zich voelen. Er is soms weinig erkenning vanuit de omgeving juist omdat medisch onderzoek niks oplevert. Bij Tietze zitten de meeste problemen in de gewrichten. Bij fybromyalgie vooral in de spieren. Beide aandoeningen veroorzaken naast pijn ook vaak vermoeidheid. 

De verschillen tussen syndroom van Tietze en costochondritis

De diagnose syndroom van Tietze wordt vaak ten onrechte gesteld bij mensen die last hebben van pijn op de borst, waarbij geen zwelling aanwezig is. Er is in dit geval wel pijn aan de ribben en borststreek aanwezig, en soms ook op de langs de wervelkolom. Dit is officieel geen Tietze, maar costochondritis. De oorzaak van costochondritis is hetzelfde als die van Tietze, is onze ervaring. 

Overweldigende paniekaanvallen door het syndroom van Tietze

De pijn komt opzetten, het steekt op je borst en je kunt lastig doorademen. Een aanval. Alweer. Je raakt in paniek. Dit gebeurt heel veel mensen die Tietze klachten hebben. Altijd de gedachte: "is het niet toch mijn hart" zorgt voor meer stress. Paniekaanvallen komen heel veel voor bij het syndroom van Tietze en costochondritis. Wat te doen? De angst hoeft niet weggedrukt te worden. Je bent even bang, dat is oké. Het is een reactie van je lichaam op de pijn op de borst. Het is juist raar als je hier geen reactie op vertoont. Dat je angst door de pijn op de borst een paniekaanval wordt, is een teken om serieus te nemen. Sta jij voor langere tijd onder stress? Zijn er gebeurtenissen in je verleden die je niet goed hebt verwerkt? Zoek hulp van therapeut die jou helpt zicht te krijgen op de oorzaak van je paniek. 

Gezonde voedingstips en adviezen bij het syndroom van Tietze

1. Eet minder. Maximaal 3 eetmomenten op de dag
2. Vers en onbewerkt eten
3. Minder koolhydraten, meer gezonde vetten (omega 3) en eiwitten
4. 2 eetlepels biologische olijfolie per dag, dit werkt ontstekingsremmend
5. 80/20 regel: voor 80% gezond eten, 20% minder gezond is prima.

De beste 3 oefeningen voor jouw herstel van syndroom van Tietze

Helaas is geen gouden oplossing voor Tietze. Wat wij altijd adviseren is

• pas buikademhaling toe, hier word je snel rustiger van
• rustige draaien van je bovenrug door met je schouders van links naar rechts de draaien.
• rustig strekken van je bovenrug. Vouw je handen achter je rug in elkaar en strek je armen naar achteren. Zo help jij je eigen rug iets verder strekken

Hoe stijver de rug, hoe erger de klachten meestal zijn. Kom in beweging! Als het mogelijk is voor jou het liefst buiten. Buiten bewegen heeft grote voordelen. Ook bij Tietze. Je maakt hormonen aan waardoor je beter in je vel gaat zitten. Je slaap verbetert waardoor je meer aan herstel van je klachten toekomt. 

Syndroom van Tietze en werken: hoe zorg je goed voor jezelf?

Het lijkt een open deur maar: deel met je baas en collega's wat er speelt. Geef aan dat je meer korte pauzes nodig hebt om te wandelen of te oefenen. Lang zitten is funest, zeker als je daarbij stress hebt. Vraag je af of je nog wel op je plek bent in je huidige werk. Word je er nog blij van? Ervaar je vervulling door wat doet op je werk? Misschien is je werk wel onderdeel van het probleem en helpt het jou hier eens goed naar te kijken. Langdurig onder stress staan en iets doen wat niet (meer) bij je past kan een grote rol spelen bij het ontwikkelen van Tietze klachten. Hier is dus iets aan te doen.

Preventie van syndroom van Tietze: zo verminder je de risico’s!

Zorg altijd voor voldoende ontspanning. Ondanks de drukte. Je gezin, werk en sociale verplichtingen. Jezelf op 1 te zetten is niet egoïstisch. Alleen dan kun je er ook voor de ander zijn. Vind je het. lastig om bij drukte ook je ontspanning te vinden? 

Investeer in jouw ontspanning. In kaart brengen waar je rustig van wordt en je je fijn bij voelt, is goed om te doen. De boog kan niet altijd gespannen zijn. Dit geeft op den duur klachten. Het syndroom van Tietze wordt erger door chronische stress.

Zorg dat je rug en borst soepel en beweeglijk blijven door te oefenen, wandelen of yoga te doen. Zittend beroep? Neem veel kleine pauzes tussendoor. Je pauzes goed benutten door in beweging te zijn en echt even te ontspannen, maakt de kans op Tietze klachten kleiner. 

Kan je syndroom van Tietze behandelen met medicijnen?

Medicatie haalt de oorzaak van Tietze niet weg. Wel kan het "de scherpe randen:" van de pijn afhalen. Let op: voorgeschreven ontstekingsremmers zijn belastend voor je maag. Wees spaarzaam met het gebruik of vraag je arts om een maagbeschermer erbij. 

Fysiotherapie of massage bij syndroom van Tietze: wel of niet doen?

Doe vooral wat goed voelt. Een goede masseur, fysiotherapeut, osteopaat of manueeltherapeut helpt jou je lijf soepel te maken, zodat klachten afnemen. Massage ontspant. Ontspanning is heilzaam. Ook bij het syndroom van Tietze. 

Hulp bij syndroom van Tietze met behandeling op maat

Veel last van Tietze en ben je het helemaal zat om met deze pijn en onzekerheid te leven? Zoek je ervaren therapeuten die jou helpen om je beter te voelen?

Lees hier meer over de behandeling van het syndroom van Tietze en costochondritis bij V&K >>.

1e hulp bij het syndroom van Tietze: producten die jou thuis helpen je klachten te verlichten

• spijkermatje

Wetenschappelijke literatuur over Tietze en costochondritis